Misschien is wel het meest heftige gevoel dat je kunt ervaren: afwijzing. Iemand zegt ‘nee’ tegen jou. Iemand maakt bewust of onbewust een keuze. Het kan om een voorkeur gaan maar ook om een niet kunnen, een afweer.
Ik herinner me nog een schoolfeestje, ik was 13 en voelde me vaak kwetsbaar zonder het te beseffen, zoals pubers dat hebben. Ik zat op schoot bij een vriendin en een populaire jongen kwam op ons afgelopen en vroeg ‘zullen we dansen’? Ik stond op waarop hij zei: ‘nee, jij Bouma’. Daarmee mijn vriendin bedoelend, met haar achternaam. Ik kon wel door de grond zakken maar hield me natuurlijk groot. Zoals pubers dat meestal doen.
Een ‘nee’ is vaak moeilijk in te nemen voor ons. Er wordt veel liever ‘ja’ gezegd. Een ‘ja’ is aardig en sociaal. Maar een ‘ja’ kan ook afkoersen op een burnout en een ‘ja’ kan ook leeg zijn, een manier om geen ‘nee’ te hoeven zeggen. Een ‘ja’ voor de ander maar geen ja uit jezelf. Een ‘nee’ is nodig om jezelf te kunnen begrenzen en maakt het weer mogelijk om ten volle ‘ja’ te zeggen. Een ‘nee’ hoort net als een ‘ja’ bij een gezond en gevuld leven.
Bij jou kan de ‘nee’ heel diep raken en lang resoneren als bij jou van binnen ergens geen vertrouwen is in jezelf. Dan wordt de ‘nee’ van de ander een afwijzing in jou die moeilijk te dragen is. Wat we dan nog wel eens doen is uithalen naar de ander. ‘Jij doet niet aardig’ of nog sterker ‘jij moet nu je excuus aanbieden anders dan…’. De ander moet het dan voor ons oplossen. Of we trekken ons terug in onszelf, verstijven, om later, als het voorbij is, weer langzaam tot leven te komen. Daarmee straffen we die ander ook.
Maar die ander kan het in essentie niet oplossen voor ons, alleen een doekje voor het bloeden geven. Wat soms ook heel comfortabel aan kan voelen…
Wat gebeurt er op zo’n moment nou eigenlijk bij jou van binnen?
Iets in jou herkent een afwijzing in de communicatie van de ander.
Belangrijk is het ‘herkennen’. Want iets in jou kent die afwijzing al, anders zou het op die manier niet geraakt kunnen worden.
Je bent dus eerder afgewezen toen je er nog niets mee kon, als kind, zoals dat ieder van ons in meer of mindere mate overkomt. Onze ouders voelen zelden precies aan waar wij als kinderen, behoefte aan hebben. Ze houden van ons, zoals ze dat kunnen, maar zij dragen ook hun pijn mee, van de afwijzing van hun ouders en de situaties waarin ze hebben verkeerd.
Het eerste wat we als babietje doen is uitreiken. Uitreiken naar onze moeder. En soms wordt die al heel vroeg niet beantwoord. Soms al bij de eerste uitreiking, bij de geboorte, en dan ontstaat er schrik. Schrik in het lijfje, schrik over zichzelf.
We noemen het ook wel onveilige hechting.
Dat gevoel van binnen kan nu in het licht komen en erkend worden in jezelf en op den duur tot op zekere hoogte geheeld.
Door het uit te houden en bewust mild te zijn voor dat kleine zelfje, compassievol en geduldig…. alsnog.